Ιερά Αγρυπνία επί τη ιερά μνήμη του αγίου, ενδόξου και πανευφήμου αποστόλου Θωμά
Η αγία μας Εκκλησία την Πέμπτη 6 Οκτωβρίου 2022 εορτάζει την ιερά μνήμη του αγίου, ενδόξου και πανευφήμου αποστόλου Θωμά.
Ως εκ τούτου, την Τετάρτη 5 Οκτωβρίου, με την ευλογία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας κ. Τιμοθέου, ο οποίος μετέχει των εργασιών της Ιεραρχίας της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, στον Ιερό Ναό Ευαγγελιστρίας Καρδίτσης τελέσθηκε ιερά Αγρυπνία επί τη ιερά μνήμη του αγίου αποστόλου Θωμά.
Της ιεράς Αγρυπνίας προέστη ο Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης π. Θεόκλητος Δήμου.
Τον θείο Λόγο κήρυξε ο Αιδεσιμολογιώτατος Πρωτοπρεσβύτερος π. Θωμάς Κάιας, Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος της Ιεράς μας Μητροπόλεως.
«Συνεργαστείτε κι εσείς μαζί μου, αγαπητοί μου χριστιανοί, και ικετέψατε τον άγιο, ένδοξο και πανεύφημο απόστολο Θωμά, να βάλει στα χείλη μου την αγία του χείρα, που άγγιξε την πλευρά του Κυρίου, να νευρώσει τη γλώσσα μου, για να σας εξηγήσει όσα ποθείτε.
Πραγματοποιούμε, απόψε, ευχαριστιακή Σύναξη για να εκφράσουμε την άπειρο αγάπη και ευχαριστία μας στον άγιο Τριαδικό Θεό, που μας χάρισε τέτοιο Άγιο. Συναχθήκαμε για να κάνουμε μνήμη θανάτου, αφού εορτάζουμε και πανηγυρίζουμε την ιερά μνήμη, το μαρτυρικό θανάτου του αποστόλου Θωμά, την γενέθλιο ημέρα του. Και η ημέρα του θανάτου ενός Αγίου καλείται γενέθλιος, διότι κατ’ αυτήν πραγματοποιήθηκε η είσοδός του στη νέα ζωή, την αιώνιο ζωή της Βασιλείας του Θεού.
Το μαρτύριό του, ο θάνατός του, αν και με τα μάτια της λογικής και του κόσμου τούτου θεωρείται αποτυχία, – αφού πεθαίνει στα χέρια των δημίων του – γίνεται αφετηρία δόξης και θριάμβου. Όπως ο Κύριος νίκησε το θανατο διά του θανάτου κι έγινε ο σταυρός Του πηγή χαράς και Αναστάσεως, έτσι και ο απόστολος και μάρτυρας του Χριστού μαρτυρώντας εισέρχεται στη ζωή Του κι άρα στην κατάργηση του θανάτου. Επομένως, την 6 Οκτωβρίου η αγία μας Εκκλησία εορτάζει την ιερά μνήμη του αποστόλου Θωμά, ενώ την πρώτη Κυριακή μετά το Πάσχα εορτάζει την καλὴ ἀπιστία του, το γεγονός της ψηλαφήσεως του αναστημένου Κυρίου και την σωτήριο ομολογία.
Τρεις φορές μέσα στην Καινή Διαθήκη μνημονεύεται ο θείος Απόστολος:
α) Στην αρχή της διηγήσεως περί της αναστάσεως του Λαζάρου. Όταν ο Κύριος πληροφορήθηκε ότι ὁ ἀδελφός Λάζαρος ἠσθένει, είπε στους μαθητές Του ἄγωμεν εἰς τήν Ἰουδαίαν πάλιν. Ευθύς οι μαθητές του απήντησαν· Διδάσκαλε, μόλις τώρα οι Ιουδαίοι ζητούσαν να σε λιθοβολήσουν, κι εσύ θες να πας πάλι εκεί; Τότε ο Θωμάς, που λεγόταν Δίδυμος, είπε στους άλλους μαθητές· πάμε κι εμείς, να πεθάνουμε μαζί Του. Ήταν προετοιμασμένος όχι μόνο να είναι μαθητής Του στα λόγια, όχι μόνο να Τον ακολουθεί, όπως ακολουθεί κανείς ένα δάσκαλο, αλλά και να πεθάνει μαζί Του, όπως πεθαίνει κανείς με ένα φίλο ή και για χάρη ενός φίλου, αν χρειαστεί.
β) Πάλι μνημονεύεται κατά τη διάρκεια του Μυστικού Δείπνου. Συγκεκριμένα μετά την πλύση των ποδών των Μαθητών ο Κύριος τους είπε· πορεύομαι ἑτοιμάσαι τόπον ὑμῖν, οπότε ο Θωμάς, μη αντιληφθείς το νόημα ρωτά· Κύριε, δεν ξέρουμε πού πηγαίνεις· πώς λοιπόν μπορούμε να ξέρουμε την οδό που οδηγεί εκεί; Δεν μπόρεσε να συλλάβει το νόημα των λόγων του Κυρίου περί της αιωνίου ζωής. Γι’ αυτό και ο Ιησούς, με την χαρακτηριστική ηρεμία και υπομονή Του του απαντά· Εγώ είμαι η οδός, η αλήθεια και η ζωή· κανείς δεν πηγαίνει στον Πατέρα παρά μόνο αν περάσει από μένα. Αν με είχατε γνωρίσει, θα είχατε γνωρίσει και τον Πατέρα μου. Αλλά κι από τώρα τον γνωρίζετε και τον έχετε δει.
γ) Η σημαντικοτέρα διήγηση, όμως, περί του Θωμά είναι αυτή που περιγράφει το γεγονός της ψηλαφήσεως του αναστημένου Χριστού και την σωτήριο ομολογία. Ο απόστολος Θωμάς απετέλεσε στο διάβα των αιώνων το σύμβολο του «απίστου». Ωστόσο, ο Θωμάς δεν ήταν άπιστος. Ήταν ειλικρινής αναζητητής της αληθείας. Η αμφισβήτησή του ήταν γνησία. Δεν είχε ιδεολογικό υπόβαθρο και αντιχριστιανικό πνεύμα. Γι’ αυτό και ο Χριστός ανταποκρίνεται και διαλύει τις αμφιβολίες του. Φανερώνεται και δεν αρνείται να ψηλαφηθεί από τον «άπιστο» μαθητή Του. Τα λειτουργικά κείμενα κάνουν λόγο για καλὴ ἀπιστία του Θωμά, διότι αυτή γέννησε τη βεβαία πίστη.
Η πίστη τους (των αγίων Αποστόλων) και μόνον στο όνομα του αληθινού Θεού, του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, δίνει σ’ αυτούς τη δύναμη να επιτελούν θαύματα και ιάσεις, πράγμα που σημαίνει, ότι δεν είναι οι ίδιοι που ενεργούν τα θαύματα, αλλά ο Ιησούς Χριστός δι’ αυτών. Το κήρυγμα των Αποστόλων συνωδεύετο πάντοτε υπό σημείων και τεράτων, τα οποία ήταν απόδειξη της δυνάμεως αυτών, την οποία ενεδύθησαν ἐξ ὕψους. Το αποστολικό αξίωμα είναι ανεπανάληπτο στην ιστορία της Εκκλησίας, δεδομένου ότι βασική προϋπόθεση θεωρείται η μετά του Ιησού Χριστού συναναστροφή του Αποστόλου και επομένως η υπό του ιδίου του Ιησού ανάδειξη των Αποστόλων κατ’ αποκλειστικότητα.
Όλοι οι άγιοι Απόστολοι, αδελφοί μου, είναι αυτόπτες και αυτήκοοι, αψευδείς μάρτυρες της επιγείου ζωής, της διδασκαλίας και των μετά του προσώπου του θεανθρώπου Ιησού Χριστού συνυφασμένων γεγονότων και έτσι, φύλακες της διδασκαλίας αυτού και της ακεραιότητος αυτής. Παράλληλα, όλοι οι Απόστολοι υπήρξαν μάρτυρες της αναστάσεως του Κυρίου. Βέβαια, μελετώντας την Καινή Διαθήκη διαπιστώνουμε ότι η ικανότητα να κατανοήσουν τον τρόπο, κατά τον οποίο πρέπει να ερμηνεύονται οι Γραφές της Παλαιάς Διαθήκης, αφού ο Ιησούς Χριστός είδε τον εαυτό Του υπό το φως της αποκαλύψεως του Θεού στην Παλαιά Διαθήκη, της οποίας αποτελεί την εκπλήρωση και ανακεφαλαίωση ως ο αναμενόμενος Μεσσίας του Ισραήλ, και να χρησιμοποιούνται στο έργο της Εκκλησίας, συντελείται μετά την Ανάσταση. Ο Αναστάς διήνοιξεν αὐτῶν τόν νοῦν τοῦ συνιέναι τάς γραφάς. Κι όπως γνωρίζετε, οι Απόστολοι δεν ξεκίνησαν το έργο της μαρτυρίας μετά την θεία Ανάληψη, αλλά μετά την επ’ αυτούς κάθοδο του Παναγίου Πνεύματος. Πραγματοποιήθηκε η κάθοδος του Αγίου Πνεύματος την ημέρα της Πεντηκοστής κι έτσι κατεστάθησαν μάρτυρες του Χριστού. Ολόκληρος η μετέπειτα ιεραποστολική δράση των αγίων Αποστόλων τελεί υπό την καθοδήγηση του Αγίου Πνεύματος, συμφώνως προς την επαγγελία του Χριστού ότι το Πνεύμα διδάξει ὑμᾶς πάντα και ὑπομνήσει ὑμᾶς πάντα ἅ εἶπον ὑμῖν ἐγώ.
Το έργο της διαδόσεως του Ευαγγελίου υπήρξε, όπως θα ακούσουμε στο σημερινό αποστολικό ανάγνωσμα παρμένο από την Α΄ προς Κορινθίους Επιστολή του αποστόλου Παύλου, αφάνταστα βαρύ και επίμοχθο. Οι Απόστολοι ὡς πρόβατα ἐν μέσῳ λύκων, όπως προείπε ο Κύριος, χρειάστηκε να κοπιάσουν πολύ και να δοκιμάσουν αναρίθμητους πειρασμούς για να μεταδώσουν το χαρμόσυνο μήνυμα της εν Χριστώ σωτηρίας στους ανθρώπους. Ο ουρανοβάμων Παύλος θα μας περιγράψει την αποστολική ζωή, το πώς δηλαδή έζησαν και πόσο αγωνίστηκαν οι Απόστολοι, προσπαθώντας να σπείρουν το λόγο του Ευαγγελίου στις καρδιές των ανθρώπων και να θεμελιώσουν τις κατά τόπους Εκκλησίες. Σημειώνει ο μακαριστός Μητροπολίτης Σερβίων και Κοζάνης Διονύσιος· Ο αληθινός Απόστολος, ο γνήσιος ποιμένας είναι έτοιμος κάθε μέρα για να πεθάνει, για να μην πούμε καλύτερα πως πεθαίνει κάθε μέρα και κάθε μέρα ανασταίνεται· πεθαίνει επάνω στο χρέος του και ανασταίνεται μέσα στη χάρη του Θεού. Ο αληθινός ποιμένας είναι το θέατρο και το θέαμα του κόσμου, και των αγγέλων που θαυμάζουν και των ανθρώπων που χλευάζουν.
Όσο ένδοξο μας παρουσιάζεται σήμερα το αξίωμα και το έργο των Απόστόλων, τόσο βαρύ, επονείδιστο και κινδυνώδες ήταν τότε, που οι Απόστολοι το ασκούσαν. Ήταν πραγματικά συμμετοχή και κοινωνία στα παθήματα του Χριστού.
Η αποστολική ζωή ως κύριο γνώρισμά της είχε την κακοπάθεια για χάρη του Ευαγγελίου. Η πείνα, η δίψα, η γύμνια, η κακομεταχείριση από τους άλλους, η συνεχής μετακίνηση από τόπο σε τόπο χωρίς μόνιμο έδρα συνθέτουν την κακοπάθεια των Αποστόλων. Η ζωή τους ήταν μίμηση Ιησού Χριστού. Μας λέει ο άγιος Μάξιμος ο ομολογητής· αυτός είναι ο δρόμος της εν Χριστώ ζωής και πράξεως κι εκείνος που δεν τον ακολουθεί, δεν είναι κοντά σ’ Αυτόν.
Αν τα όσα σας ανέφερα παραπάνω και θα μας μνημονεύσει ο θείος Παύλος, ανήκουν στην προσωπική ζωή των Αποστόλων, τα όσα θα σας αναφέρω στη συνέχεια προσδιορίζουν τη στάση τους απέναντι των άλλων. Ακολουθώντας το υπόδειγμα και τη διδασκαλία του Κυρίου, οι Απόστολοι αντέτασσαν στις ύβρεις τον καλό λόγο και την προσευχή για τους υβριστές, στις καταδιώξεις έδειχναν ανοχή και στις συκοφαντίες αποκρίνονταν με καλοσύνη.
Ευαγγελική διδαχή χωρίς ευαγγελικό βίο είναι προσπάθεια που δεν τελεσφορεί. Όσοι διακονούν το Ευαγγέλιο οφείλουν να ζουν με τέτοια προσοχή και ακρίβεια ώστε ο βίος τους να αποτελεί πρότυπο για μίμηση από εκείνους τους οποίους διδάσκουν. Πρέπει πρώτα να τους καθοδηγούν με το παράδειγμά τους και ύστερα με τη διδαχή τους.
Ας φέρουμε τη ζωή του σημερινού τιμωμένου Αγίου στο νου μας. Αυτός, ο απόστολος Θωμάς, κήρυξε τον λόγο του Ευαγγελίου στους Πάρθους και Μήδες και Πέρσες και Ινδούς. Ας θυμηθούμε τις κακοπάθειές του, το ράπισμά του από τον υπηρέτη στον γάμο της θυγατρός του εμπόρου Αβάνη, αλλά και την καταδίωξή του από τον ίδιο τον Αβάνη. Ας θυμηθούμε την φυλάκισή του από τον βασιλιά της Ινδίας Γουνδιαφόρο. Ας θυμηθούμε τέλος την σύλληψη και την φυλάκισή του από τον βασιλιά Μισδαίο, επειδή κατήχησε και βάπτισε τον υιό του Αζάνη και την γυναίκα του Τερτία καθώς και τις θυγατέρες Μυγδονία και Νάρκα, ο οποίος τελικώς απεφάσισε να θανατώσει τον Απόστολο. Πράγματι, αυτός παρέδωσε τον Απόστολο σε στρατιώτες, τους οποίους διέταξε να τον θανατώσουν δια λογχισμών.
Η Εκκλησία μας, αδελφοί μου, ονομάζεται αποστολική κι αυτό γιατί θεμελιώθηκε πάνω στο κήρυγμα των Αποστόλων. Η πίστη μας χαρακτηρίζεται αποστολική, διότι είναι η μία πίστη των Αποστόλων. Το έργο της Εκκλησίας λέγεται αποστολικό, επειδή αποτελεί συνέχεια του έργου και του κηρύγματος των Αποστόλων. Οι ποιμένες της Εκκλησίας είναι διάδοχοι των Αποστόλων. Η ζωή μας είναι ή θα πρέπει να είναι αποστολική, έκφραση δηλαδή και αντανάκλαση και μίμηση της ζωής των Αποστόλων. Αυτή είναι και η τελευταία προτροπή του αποστόλου των εθνών Παύλου· Παρακαλῶ ὑμᾶς, μιμηταί μου γίνεσθε. Μας προσκαλεί να ακολουθήσουμε τα ίχνη των Αποστόλων. Να εγκολπωθούμε το φρόνημά τους.
Δεν μας ζητήθηκε ακόμη να χύσουμε το αίμα μας για την πίστη μας στον Ιησού Χριστό, όμως οφείλουμε να αποδίδουμε σεβασμό και τιμή στους Αγίους, να τους έχουμε πρότυπα στην πορεία της ζωής μας, να διδασκόμαστε από τα κατορθώματά τους, να μιμούμαστε τον βίο τους, να μαρτυρούμε την πίστη μας και αν χρειαστεί να είμεθα έτοιμοι να πράξουμε και αυτό, το μαρτύριο του αίματος.
Γράφει ο απόστολος Παύλος:
Μαζί με τον Χριστό αν πεθάνουμε,
μαζί Του και θα ζήσουμε.
Αν υπομένουμε, μαζί Του και θα βασιλέψουμε.
Αν Τον αρνηθούμε, κι εκείνος θα μας αρνηθεί.
Εύχομαι κι εσείς να το ευχηθείτε για μένα, εντρυφώντας στη βιωτή και στα κατορθώματα του αγίου, ενδόξου και πανευφήμου αποστόλου Θωμά και όλων των αγίων Αποστόλων, η ζωή μας και η σκέψη μας να χριστοποιηθεί, δηλαδή να γεμίσει από Χριστό και να αξιωθούμε κι εμείς της επουρανίου βασιλείας Του».
